Bạn có biết quy trình sản xuất Xúc Xích?

Tổng quan về quy trình sản xuất xúc xích

Chế biến xúc xích là một cách để bảo quản và vận chuyển thịt. Từ thời nguyên thủy xa xôi, người ta đã phát hiện quả mọng khô và gia vị đã được thêm vào để tẩm ướp thịt. Khoảng từ năm 600 đến 500 trước Công nguyên, người ta đã đề cập tới xúc xích ở Trung Hoa, La Mã và Hy Lạp. Từ “sausage” xuất phát từ tiếng Latin “salsus”, nghĩa là “được muối” hoặc “được bảo quản nhờ muối”. Các sản phẩm xúc xích đã trở nên đa dạng hơn về hương vị, kết cấu và cả hình dáng, làm nên nhiều loại xúc xích với các nguyên liệu cũng như quy trình sản xuất.

Xúc xích được ưa chuộng và mang lại danh tiếng cũng như tiền tài cho các nhà sản xuất xúc xích và cả các thành phố mà xúc xích mang tên. Ngày nay có hơn 250 loại xúc xích được bán và nhiều loại khi nghe tên có thể tìm ra thị trấn hay quốc gia mà chúng xuất thân. Vai trò đương thời của xúc xích rất hợp với lối sống hiện đại của ta, xúc xích có thể là món khai vị ăn chơi hay cả là món chính cho bữa ăn nhanh gọn. Hơn nữa, xúc xích khá an toàn để tiêu thụ nhờ tác dụng của muối, pH, quá trình muối, sấy và nấu để bảo quản sản phẩm và loại trừ các vi khuẩn có hại. Xúc xích là thức ăn tiện lợi, có nhiều loại và hương vị, mang lại nguồn protein chất lượng cao cũng như một lượng phù hợp các acid amin thiết yếu để cơ thể phát triển, duy trì và phục hồi. Xúc xích cũng mang lại lượng vitamin và khoáng chất đáng kể.

Các loại xúc xích

Xúc xích có thể được làm từ bò, cừu, gia cầm, heo, bê và cả thịt động vật hoang dã, hoặc từ việc phối trộn các loại thịt khác nhau. Làm xúc xích là một sự pha trộn giữa các quy trình truyền thống và quy trình mới mang tính khoa học, phần lớn sẽ được cơ giới hóa. Theo truyền thống, xúc xích được tạo hình đối xứng, nhưng bây giờ có vô vàn hình dạng và kích cỡ để phù hợp với nhu cầu tiêu dùng. Xúc xích được phân loại theo nhiều cách nhưng có lẽ tiện nhất là dựa trên cách nó được chế biến. Phương pháp chế biến mang lại những đặc điểm dễ nhận dạng cho xúc xích và các loại xúc xích thì được phân loại như sau:

Phân loại	Ví dụ	Cách bảo quản và xử lý
Xúc xích tươi	Xúc xích heo tươi	Bảo quản lạnh. Nấu xúc xích bratwurst, bockwurst kĩ trước khi ăn. Ăn trong 3 ngày hoặc bảo quản ở tủ đông.
Xúc xích sống hun khói	Xúc xích hun khói, phong cách miền quê, mettwurst, xúc xích heo kielbasa	Bảo quản lạnh. Nấu kĩ trước khi ăn. Ăn trong 7 ngày hoặc bảo quản ở tủ đông.
Xúc xích chín hun khói	Xúc xích frankfurt, bologna, cotto salami	Bảo quản lạnh. Ăn trong 7 ngày sau khi mở bao bì chân không.
Xúc xích khô	Genoa salami, pepperoni	Không cần bảo quản lạnh.
Xúc xích bán-khô (semi-dry)	Lebanon bologna, cervelot, xúc xích mùa hè, thuringer	Để có chất lượng tốt nhất cần bảo quản lạnh
Các đặc sản thịt chín	Chả, thịt đông, thịt ướp nấu đông	Bảo quản lạnh. Ăn trong 3 ngày sau khi mở bao bì chân không.

Bảng 1. Phân loại xúc xích

Quy trình sản xuất xúc xích

Các bước chính để sản xuất xúc xích:

Chọn lựa nguyên liệu

Chất lượng của sản phẩm xúc xích phụ thuộc vào nguyên liệu đầu vào. Thịt phải tươi, có chất lượng cao, có tỉ lệ nạc mỡ phù hợp và có khả năng kết dính tốt. Thịt phải sạch và không bị nhiễm khuẩn và vi sinh vật, an toàn để sử dụng. Việc chọn lựa gia vị nêm nếm và kết hợp với lượng phù hợp cũng quan trọng không kém. Các gia vị phải bổ trợ lẫn nhau để tạo nên một sản phẩm làm hài lòng người tiêu dùng. Cũng có nhiều nguyên liệu không phải thịt quan trọng cho quá trình làm xúc xích. Chúng làm ổn định hỗn hợp thịt và thêm các tính chất đặc thù và hương vị cho sản phẩm cuối cùng. Các nguyên liệu dùng cho xúc xích tươi bao gồm nước, muối, chất chống oxy hóa cùng các gia vị truyền thống. Lượng nguyên liệu không phải thịt thì được tính dựa trên tổng khối lượng của hỗn hợp trộn.

Bước này được thực hiện hiệu quả nhờ máy nghiền thịt. Nguyên liệu thịt được nghiền để tạo thành các hạt nhỏ và đều về kích cỡ. Thịt xay là nguyên liệu chính để làm xúc xích. Tính chất của nguyên liệu thịt cho xúc xích sẽ quyết định loại xúc xích – nhìn chung về vị, kết cấu, hương, hàm lượng protein và chất béo. Quá trình xay tùy thuộc vào nhà sản xuất và bản chất của sản phẩm. Có sản phẩm xúc xích dùng thịt xay không mịn trong khi có loại dùng thịt xay mịn. Một số nhà sản xuất còn xay cả nạc và mỡ riêng và xay nạc nhuyễn hơn là thịt mỡ.

Phối trộn thịt và các nguyên liệu

Nhà sản xuất cẩn thận kiểm soát việc phối trộn thịt và các nguyên liệu khác để tạo nên đặc điểm mong muốn cho công thức xúc xích cụ thể. Thịt và các nguyên liệu được cho vào máy xay thịt và xay kĩ để các gia vị được trộn đều với nhau.

Nhồi và nhét nhân vào ruột

Sau khi xay, hỗn hợp có thể được đóng gói theo khối lớn hay ép vào các màng bao trong một quy trình gọi là nhồi (stuffing), vốn được thực hiện bởi máy nhồi xúc xích.

Hun khói

Hun khói được dùng để làm khô thịt và tạo nên xúc xích hun khói và tạo hương vị cho sản phẩm. Theo truyền thống, hun khói có mục đích ngăn ngừa vi khuẩn phát triển. Máy tạo khói giúp tạo khói tự nhiên từ quá trình đốt mùn cưa gỗ cứng, mảnh gỗ và khúc gỗ một cách có kiểm soát. Tuy nhiên, máy hun khói tự động đã cải tiến quy trình hun khói, giúp xử lý thịt an toàn và vệ sinh hơn phương pháp truyền thống.

Đóng gói và bảo quản

Xúc xích tươi thỉnh thoảng được đóng gói để bán cho khách. Sản phẩm có thể được đóng gói trong bao bì nhựa không thấm khí để bảo quản hay trưng bày lạnh. Bao bì cụ thể tùy vào nhu cầu của người sử dụng. Nhà sản xuất phải theo sát tiêu chuẩn vệ sinh khi đóng gói xúc xích để tránh nhiễm bẩn. Thường xúc xích bán lẻ được đóng gói theo khay. Tuy nhiên, nhiều sản phẩm xúc xích được đóng gói chân không, tiêu thụ trong ngày và ăn được 100%. Cần xử lý cẩn thận và bảo quản đúng cách để giữ độ tươi ngon, dùng ngay hoặc để đông lạnh đến 1-2 tháng mà không ảnh hưởng đến vị và chất lượng sản phẩm. Cần loại bỏ không khí ra khỏi bao bì dù là bọc bằng túi/giấy có khóa hoặc bọc nhựa.

Sự đa dạng của xúc xích trong đời sống hàng ngày

Xúc xích dùng để ăn khai vị trong bánh kẹp hoặc nguyên liệu trong các món hầm. Xúc xích mà không có màng bao là thịt xúc xích và có thể được chiên hoặc nhồi vào món có gia cầm, hoặc bọc các nguyên liệu khác như món trứng Scotch. Tương tự, thịt xúc xích được bọc bởi bột bánh ngàn lớp là món cuộn xúc xích.

Xúc xích được chiên trong dầu, có thể ăn trong bữa sáng, trưa. Xúc xích ngọt cũng được chế biến bằng cách dùng trái cây khô, hạt, caramel và socola, bọc bởi bơ và đường. Các loại này thì được làm lạnh thay vì chiên, và được dùng tráng miệng. Xúc xích cũng được làm với các nguyên liệu bản địa, như phong cách Mexico thì dùng oregano và ớt đỏ guajillo trong xúc xích chorizo của Tây Ban Nha để tạo vị cay hơn. Một số loại xúc xích còn có nguyên liệu như táo và phô mai và các loại rau.